Arbitrage is een specifieke vorm van geschillenbeslechting waarvoor aparte regels gelden. De specialisten van Law & More hebben ervaring met arbitrage en staan u bij gedurende het gehele proces.
LAW & MORE: UW ARBITRAGE ADVOCAAT
• Wilt u advies omtrent de mogelijkheden voor arbitrage?
• Wilt u een arbitrageprocedure starten?
• Wil u een overeenkomst tot arbitrage aangaan?
Law & More staat voor uw klaar! Onze specialisten hebben ervaring met arbitrage en staan u bij gedurende het gehele arbitrage proces.
WAT IS ARBITRAGE?
Wanneer partijen een conflict hebben, zijn er meerdere mogelijkheden om dit op te lossen. Eén van deze mogelijkheden is arbitrage. Arbitrage is een alternatief voor een procedure bij de rechtbank en is daarom een vorm van alternatieve geschillenbeslechting. Het verschil met een gerechtelijke procedure is dat bij arbitrage het conflict opgelost wordt zonder dat daarvoor een rechter ingeschakeld wordt. In een arbitrageprocedure beslist namelijk niet de rechter, maar beslissen één of meerdere deskundigen over het geschil. Vaak zijn dit deskundigen die verstand hebben van de branche waarbinnen het conflict zich afspeelt. De deskundigen zijn onafhankelijke derden die buiten de normale rechtspraak om over het geschil beslissen en worden de arbiters genoemd. De arbiters vormen samen de arbitragecommissie. Dit orgaan kan uit één of meerdere arbiters bestaan, zolang het aantal maar oneven is. Dit is nodig om te voorkomen dat de stemmen staken, zodat er een definitief besluit genomen kan worden..
OVEREENKOMST TOT ARBITRAGE
Wanneer partijen van arbitrage gebruik willen maken, moeten zij dit onderling afspreken. Dit kan door het sluiten van een arbitrageovereenkomst. Een dergelijke overeenkomst kan op twee momenten gesloten worden: als er al daadwerkelijk een geschil is ontstaan of als partijen een samenwerking aangaan of contract sluiten, dus voordat er een geschil is ontstaan. Als de arbitrageovereenkomst gesloten wordt op het moment dat partijen een samenwerking aangaan, dan geldt deze overeenkomst voor alle geschillen die mogelijk in de toekomst zouden kunnen ontstaan. In de praktijk wordt er vaak een arbitragebeding in een overeenkomst tussen partijen opgenomen. Dit is een bepaling waaruit blijkt dat partijen arbitrage overeenkomen en waarin geregeld is hoe de arbitrage in zijn werk gaat. Het is belangrijk om een dergelijke bepaling duidelijk te formuleren. De volgende onderwerpen moeten in ieder geval in het arbitragebeding opgenomen worden:
• Instituut waar de arbitrage plaats zal vinden
• Taal van de arbitrage
• Plaats van de arbitrage
• Aantal arbiters
• Wijze van benoemen van arbiters
• Kostenverdeling van de arbitrage tussen partijen
• Toepasselijk recht
Arbitrage wordt echter niet altijd overeengekomen in een overeenkomst tussen partijen. Een arbitragebeding kan ook opgenomen zijn in bindende statuten of reglementen. Een dergelijk arbitragebeding wordt in zo’n geval gezien als een overeenkomst tot arbitrage. Arbitrage vindt bijvoorbeeld vaak plaats binnen de sport, waarbij in de statuten van een sportbond of vereniging een arbitragebeding opgenomen is. Arbitrage kan bovendien ook voorgeschreven worden via een verwijzing naar algemene voorwaarden. In deze algemene voorwaarden moet dan opgenomen zijn dat geschillen beslecht worden door middel van arbitrage.
In een overeenkomst tot arbitrage of in een arbitragebeding kan verwezen worden naar een arbitragereglement van een bepaald tribunaal. Dit arbitragereglement maakt hierdoor wettelijk deel uit van de overeenkomst en moet dan ook worden nageleefd door partijen.
ARBITRAAL VONNIS
Wanneer er een arbitraal vonnis gewezen wordt, is dit bindend voor alle partijen. Een partij die het niet eens is met het vonnis kan dit na afloop van de arbitrageprocedure dan ook niet alsnog voorleggen aan de overheidsrechter. Hoger beroep tegen een arbitraal vonnis is slechts mogelijk wanneer partijen dit overeengekomen zijn of wanneer dit opgenomen is in een arbitragereglement of in algemene voorwaarden. Hoger beroep bij arbitrage is echter eerder uitzondering dan regel. Het is ook wel mogelijk dat partijen een arbitraal vonnis door de overheidsrechter laten vernietigen of herroepen. Dit geldt zowel voor een arbitraal vonnis in eerste aanleg als voor een arbitraal vonnis in hoger beroep. Vernietiging van een arbitraal vonnis door de overheidsrechter kan slechts in de volgende gevallen:
• Er is geen geldige overeenkomst tot arbitrage
• De arbitragecommissie is in strijd met de regels samengesteld
• De arbitragecommissie heeft zich niet aan zijn opdracht gehouden
• Het vonnis is niet op de juiste wijze ondertekend of is niet met redenen omkleed
• Het vonnis is in strijd met de openbare orde
De rechter dient zich bij bovenstaande toetsten wel terughoudend op te stellen. Dit is om te voorkomen dat een procedure tot vernietiging van een arbitraal vonnis standaard gebruikt wordt als een extra mogelijkheid om een procedure in te stellen. Wanneer een arbitraal vonnis vernietigd wordt omdat er geen geldige overeenkomst tot arbitrage is, dan herleeft de bevoegdheid van de overheidsrechter. De rechter kan een arbitraal vonnis ook herroepen in de volgende gevallen:
• Het vonnis berust op na de uitspraak ontdekt bedrog, dat door of met medeweten van de wederpartij is gepleegd in de arbitrageprocedure
• Het vonnis berust op documenten die na de uitspraak vals blijken te zijn
• Een partij krijgt na de uitspraak relevante documenten in handen, die door de wederpartij achtergehouden zijn
VOOR- EN NADELEN VAN ARBITRAGE
Alternatieve geschillenbeslechting in de vorm van arbitrage kan zowel voor- als nadelen hebben. Een voordeel van arbitrage is dat partijen over het algemeen zelf veel zaken van tevoren in een overeenkomst vast kunnen leggen. Er kunnen bijvoorbeeld afspraken gemaakt worden over het aantal arbiters dat over de zaak zal oordelen en over de taal die in de arbitrage gebruikt zal worden. Het is zelfs mogelijk dat partijen de arbiters zelf benoemen. Een voorwaarde hiervoor is wel dat de arbiters onpartijdig en onafhankelijk moeten zijn. Daarnaast zijn arbiters, in tegenstelling tot overheidsrechters, vaak gespecialiseerd in het gebied waar de zaak betrekking op heeft. Dit zorgt voor een zorgvuldige en snelle behandeling van de zaak. Bovendien is de procesgang bij arbitrage over het algemeen sneller dan een procedure bij de rechtbank; een arbitraal vonnis wordt vaak sneller gegeven dan een vonnis van de overheidsrechter. In veel gevallen is het arbitrale vonnis in eerste instantie ook het eindoordeel. Een groot voordeel van arbitrage is daarnaast dat het arbitrale vonnis in de meeste landen ter wereld gemakkelijk ten uitvoer gelegd kan worden. Bij een vonnis van de rechter is dit moeilijker. Dit maakt arbitrage interessant voor internationale geschillen. Ook is een arbitrageprocedure meer vertrouwelijk dan een procedure bij de overheidsrechter. Arbitrageprocedures zijn niet openbaar; in principe blijft dan ook het hele bestaan van de procedure onbekend voor de buitenwereld.
Het belangrijkste nadeel van arbitrage zijn de kosten van de procedure. In principe zijn aan een arbitrageprocedure meer kosten verbonden dan aan een gerechtelijke procedure. Anders dan bij een gerechtelijke procedure, moeten de partijen het honorarium van de arbiters zelf betalen. Hoe meer arbiters er zijn, hoe hoger deze kosten oplopen. Deze kosten kunnen bovendien ook toenemen wanneer het om een ingewikkelde procedure gaat. Daarnaast moeten de partijen de administratiekosten, kosten van getuigen en deskundigen, kosten van de zittingsruimte en kosten voor het deponeren van het arbitrale vonnis ook volledig zelf betalen. Bij verschillende arbitrage instituten kan er sinds kort echter een versnelde procedure gevolgd worden, waarmee men probeert de kosten te beperken. Het is afhankelijk van het geldelijk belang van het geschil en van hetgeen partijen overeengekomen zijn of deze versnelde procedure gevolgd kan worden.
BEKENDE ARBITRAGE INSTITUTEN
Er zijn verschillende soorten arbitrage instituten, namelijk algemene instituten en instituten die opgericht zijn met een bepaalde specialisatie of voor een bepaald marktsegment. Voorbeelden van gespecialiseerde arbitrage instituten zijn het Court of Arbitration for Sport (CAS) en de Raad van Arbitrage voor de Bouw (RvA). Partijen die onderling overeenkomen om geschillen door middel van arbitrage te laten beslechten, kiezen meestal voor algemene arbitrage instituten. De arbitrage instituten die in Nederland het bekends zijn, zijn het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI) en het International Court of Arbitration of the International Chamber of Commerce (ICC). Deze instituten hebben zelf regels opgesteld met betrekking tot de arbitrageprocedure. Partijen moeten deze regels naleven. Daarnaast hebben het NAI en het ICC ook een standaard arbitragebeding ontwikkeld, dat partijen kosteloos in hun overeenkomst op mogen nemen. Het arbitragebeding van het ICC luidt bijvoorbeeld als volgt:
Alle geschillen voortvloeiend uit of in relatie tot dit contract zullen finaal beslecht worden overeenkomstig de Rules of Arbitration van de International Chamber of Commerce door één of meer arbiters die in overeenstemming met deze regels aangewezen zijn.
Partijen kunnen dit arbitragebeding aanpassen aan hun eigen omstandigheden door de taal en plaats van de arbitrage op te nemen, evenals het aantal arbiters, de wijze van benoemen van arbiters door partijen, de kostenverdeling en het toepasselijk recht. Het is verstandig om deze zaken zo veel mogelijk in het arbitragebeding op te nemen, zodat hier later geen discussie over ontstaat.
Het NAI is een Nederlandse stichting die onafhankelijk geschillen beslecht via arbitrage, bindend advies en mediation. Het NAI is het grootste algemene arbitrage instituut in Nederland. De arbitrage wordt niet door het NAI zelf uitgevoerd, maar door bij het NAI aangesloten arbiters. Aangezien het NAI een algemeen arbitrage instituut is, is het jaarlijks betrokken bij een grote verscheidenheid aan vraagstukken. De arbiters binnen het NAI zijn daarom ook afkomstig uit vrijwel alle sectoren van het maatschappelijke en bedrijfsleven. Het NAI heeft een Arbitrage Reglement opgesteld. In dit reglement staat beschreven hoe de arbitrageprocedure in zijn werk gaat. Partijen die arbitrage bij het NAI als geschillenbeslechting overeenkomen, gaan er mee akkoord dat het Arbitrage Reglement van toepassing is. Het Arbitrage Reglement vormt in dat geval dus onderdeel van de overeenkomst tussen partijen. De gemiddelde NAI arbitrageprocedure duurt ongeveer negen maanden vanaf de aanvraag tot aan het eindvonnis. Het is bij het NAI ook mogelijk om een arbitraal kort geding te starten. Dit is vergelijkbaar met een kort geding voor de overheidsrechter. Een arbitraal kort geding bij het NAI leidt tot een voorlopige voorziening en dus niet tot een definitieve beslissing. De kortgedingarbiters van het NAI doen op zeer korte termijn uitspraak in een arbitraal kort geding.
Het ICC is wereldwijd het meest bekende arbitrage instituut. Partijen die internationale contracten afsluiten en daarbij arbitrage overeenkomen, kiezen in de meeste gevallen voor arbitrage bij het ICC. Het ICC is een administratief orgaan en voert de daadwerkelijke arbitrage dan ook niet zelf uit. Het ICC biedt echter wel het raamwerk voor de arbitrageprocedure, zorgt ervoor dat de arbitragecommissie samengesteld wordt en zorgt ervoor dat alle regels op een juiste manier nageleefd worden. Ook ondersteunt het ICC partijen en arbiters bij het overkomen van procedurele obstakels. Het ICC heeft in de vorm van de ICC Rules of Arbitration regels opgesteld met betrekking tot de arbitrageprocedure. Partijen die arbitrage bij het ICC overeenkomen gaan akkoord met de toepassing van deze regels. De ICC Rules of Arbitration worden hierdoor onderdeel van de tussen partijen gesloten overeenkomst en partijen moeten zich hieraan houden. De duur van de arbitrage bij het ICC is afhankelijk van de zaak, maar een dergelijke procedure kan wel twee jaar duren. Het ICC biedt partijen echter ook de mogelijkheid om een versnelde procedure te volgen, de zogenaamde Expedited Procedure. In sommige gevallen is deze procedure automatisch van toepassing, tenzij partijen expliciet in de overeenkomst tot arbitrage opgenomen hebben dat hij hier van af zien. Omdat bij een Expedited Procedure slechts één arbiter aangewezen wordt, is deze procedure een stuk goedkoper dan de normale arbitrageprocedure bij het ICC.
LAW & MORE B.V.
Een arbitrageprocedure is een speciale procedure waarbij specifieke regels gevolgd moeten worden. De specialisten van Law & More hebben ervaring met arbitrage en kunnen u bijstaan tijdens een procedure. Wanneer u twijfelt of het overeenkomen van arbitrage in uw geval een goede keus is, kunnen wij u hieromtrent adviseren. Hierbij houden wij rekening met alle relevante aspecten van uw zaak en wegen we de voor- en nadelen van arbitrage af. Ook wanneer u een overeenkomst tot arbitrage wilt opstellen of laten controleren of wanneer u vragen heeft over een arbitraal beding of reglement bent u bij ons aan het juiste adres.
